Voorzichtige geluiden

Op dit moment ligt 94 procent van de autofabrieken in Europa stil door de coronacrisis. Van Eijck: “Dat betekent dat de productie bij toeleveranciers ook on hold staat. In China begint de productie weer langzaamaan op te starten, in Europa klinken de eerste voorzichtige geluiden om de productie te hervatten. In de Verenigde Staten moet de echte klap nog volgen.”

De productieketen is kwetsbaar

Wat deze coronacrisis volgens Van Eijck extreem goed aantoont is hoe kwetsbaar de complete productieketen is. “In feite zijn autofabrieken assemblagefaciliteiten waar onderdelen die over de hele wereld worden gemaakt, bij elkaar komen. Hoe groot de impact is op een fabrikant, hangt af van de zwakste schakels in de toeleveringsketens. Als er schakels gaan wegvallen, dan ontstaan er problemen. Helemaal als dat op de langere termijn is. Dan vallen er partijen om. Nederland is niet de grootse autoproducent ter wereld, maar is wel een serieuze speler zeker ook als toeleverancier. Als bij die partijen de problemen langdurig aanhouden, dan is de impact op de economie groot.”

“Waar thuis werken of op afstand werken lange tijd ‘een probleem’ was bij werkgevers, blijkt het nu gewoon heel goed te kunnen.”

Globalisering van de industrie

Volgens Van Eijck zal deze crisis ook impact hebben op de globalisering van de industrie. De leverbetrouwbaarheid is voor fabrikanten altijd zeer belangrijk geweest, op dat punt gaan we waarschijnlijk wel een nieuw hoofdstuk schrijven. Van Eijck: “Dat is ook tevens de kwetsbaarheid van de hele keten. Wellicht is lokaler produceren of in meer politieke stabiele klimaten de betere oplossing in de toekomst. Dat de auto-industrie weer snel moet herstellen is van megabelang voor de economie, aangezien het aandeel van de auto-industrie meer dan 10 procent bedraagt op de totale economie.”

Consumentenvertrouwen

Dat de productie van auto’s nu on hold staat is een probleem, maar ook het consumentenvertrouwen loopt door deze crisis een flinke deuk op. Het aantal registraties van nieuwe auto’s in maart 2020 in Nederland is bijvoorbeeld met 24 procent gedaald ten opzichte van maart 2019. Van Eijck: “Dat zal helaas nog verder dalen. Er heerst terughoudendheid bij het koperspubliek. Dat is best jammer, want dit is bij uitstek de beste tijd om een nieuwe auto te kopen. Fabrieken willen ook van hun voorraad af.”

“We adviseren de overheid om infrastructuurprojecten naar voren te halen nu de wegen toch leeg zijn.”

Creativiteit in mobiliteitsindustrie

Van Eijck is bijzonder te spreken over de manier waarop de Nederlandse mobiliteitsmarkt op deze plotseling ontstane crisis reageert. “Dat heeft voor een groot deel ook met het beleid van dit kabinet te maken”, zegt Van Eijck. “Het kabinet begrijpt dat de weginfrastructuur een vitaal onderdeel is van onze samenleving. De supermarkten moeten bevoorraad blijven worden. Vrachtauto’s, bestelauto’s, auto’s en motoren moeten mobiel blijven. In plaats van een algehele lock-down is er gekozen voor een slimme lock-down, een goede keuze.”

Goed geregeld

Van Eijck: Ook showrooms zijn gewoon open, net als werkplaatsen. Dat is goed nieuws, want wie nu in Spanje of Frankrijk pech heeft met zijn of haar auto of motor, heeft een groot probleem. Je kan daar nergens terecht, want alles is dicht. Dat hebben we in Nederland beter voor elkaar. Sowieso zijn de Nederlandse bedrijven zeer goed omgesprongen met de veiligheid van klanten. Alles wordt netjes gedesinfecteerd. De sector springt uitermate creatief om met deze crisis. Daar mogen we best onze waardering voor uitspreken.”

“Dit is bij uitstek de beste tijd om een nieuwe auto te kopen”

Nog nooit meegemaakt

Een ding is zeker: een crisis als de huidige hebben we nog nooit eerder meegemaakt in Nederland. Van Eijck: “Dit is voor de Nederland en de wereld volkomen uniek. Het is ongrijpbaar, iets onzeker. Na de coronacrisis komt er hoe dan ook een economische crisis. Leiderschap gaat om die reden nu vooral over onzekerheid als enige zekerheid. Iedereen moet zo snel schakelen, want deze crisis heeft helaas impact op alle fronten. Het is sterk afhankelijk van in elke sector je werkzaam bent, of het goed met je gaat. De foodsector is bijvoorbeeld booming op dit moment.”

BTW-verlaging, afschaffing van BPM

Of de automarkt zich snel zal herstellen als de coronacrisis voorbij is, is volgens Van Eijck lastig te voorspellen. “Ze zullen langzaamaan weer opstarten, maar hoe snel dat zal gaan is lastig te voorspellen, want het is een complexe keten. Cruciaal is dat er vertrouwen in de economie is. Met de aanbodkant komt het wel goed als de productie weer up and running is. De vraagkant zal wel een impuls nodig hebben. Hier ligt ook een taak voor de overheid om de economie een impuls te geven. Een BTW-verlaging kan helpen dat mensen meer uitgaven gaan doen. Maar schaf ook de BPM af en verlaag de autobelastingen. Je moet maatregelen nemen die het aantrekkelijk maken voor de consument om weer geld uit geven. De mobiliteitsmarkt zal dat in Nederland hard nodig hebben.”

“Het kabinet begrijpt dat de weginfrastructuur een vitaal onderdeel is van onze samenleving.”

Ieder nadeel heeft zijn voordeel

Deze crisis heeft ook voordelen. Van Eijck: “De uitstoot van stikstof en CO2 is bijvoorbeeld drastisch gedaald. De lucht is veel schoner. Belangrijk is dat we dat in de toekomst zoveel mogelijk proberen vast te houden. Het klimaatakkoord moeten we blijven naleven, al is daar op dit moment even wat minder aandacht voor.”

Infrastructuurprojecten

Volgens Van Eijck moet de overheid proberen om alle sectoren te beschermen. “De bouw heeft het nu bijvoorbeeld ook moeilijk. Om die reden adviseren wij de overheid om infrastructuurprojecten – als wegaanpassingen, wegverbredingen, wegaanleg, brugonderhoud en meer – naar voren te halen. Het is nu toch rustig op de weg, dus dit is het ideale moment om dat nu te doen. Ze zeggen weleens: ‘never waste a good crisis’. Als we deze infrastructuurprojecten naar voren halen, kunnen we op dat aspect doelstellingen versneld halen. Bovendien krijgt de bouwindustrie weer een stimulans die meer dan welkom is.”

“Er ligt een taak voor de overheid om de economie straks weer een impuls te geven.”

Fietsindustrie

Ook de fietsindustrie in Nederland kan profiteren van deze crisis, stelt Van Eijck. “De fietsindustrie in Nederland krijgt nu een flinke klap, want ook daar ligt de productie stil. De fietsindustrie is belangrijk voor Nederland, want daar zijn we heel goed in. We moeten daarom zorgen dat juist die markt weer zo snel mogelijk op kracht is door flink te investeren in fietsinfrastructuur. Fietsen is goed voor je gezondheid en voor de klimaatdoelstellingen. We willen mensen pushen om vaker de fiets te pakken. Dat scheelt ook files.”

Fileprobleem opgelost door thuis werken

“Deze crisis is ook in een ander aspect een ware eye opener: want waar thuis werken of op afstand werken lange tijd ‘een probleem’ was bij werkgevers, blijkt het nu gewoon heel goed te kunnen. Het internet kan het ook aan. Dus wellicht dat bedrijven hierin veranderen in de nabije toekomst. Moet je bijvoorbeeld wel 1,5 uur rijden voor een afspraak elders in het land? Of kun je ook gewoon via videobellen een gesprek voeren? Feit is dat wanneer er meer mensen thuis werken, dat er minder files zijn en dat er ook minder uitstoot is. Op die manier kan de overheid ook weer sneller de milieudoelstellingen halen. Vooral op dit aspect zie ik veel potentie.”

De schouders eronder

Volgens Van Eijck moet de mobiliteitsindustrie er voorlopig het beste van maken. “Dat gaat ze lukken, want de complete industrie verdient een groot compliment. Er heerst een fantastische ondernemersgeest. De mobiliteitsindustrie blijkt een professionele club die meteen weet wat je wel en niet moet doen. Daar kunnen wij als branche-organisaties met 700 leden – waarvan 300 toeleveranciers – alleen maar heel trots op zijn. Dankzij onze achterban kunnen wij snel schakelen, want juist op dit moment krijgen wij heel veel informatie toegespeeld. We overleven dit en komen hier sterker uit. Zet als bedrijf je peilen op na de coronacrisis en maak je sterk voor verduurzaming en innovatie zodat we er in Europa beter uitkomen. Met hulp van de overheid en Brussel gaat dat lukken.”