Deltaplan 2035 van de Mobiliteitsalliantie

Eerst even wat uitleg over de Mobiliteitsalliantie. Deze partij vertegenwoordigt een diverse groep organisaties die grote waarde hechten aan mobiliteit. De leden van de Mobiliteitsalliantie zijn ANWB, Arriva, BOVAG, Bouwend Nederland, EBS, FEHAC, Fietsersbond, GVB, HTM, Keolis, KNAC, Koninklijk Nederlands Vervoer, MKB-Infra, NKC, NS, OV-NL, Qbuzz, RAI Vereniging, RET, Schiphol, Transport & Logistiek Nederland, Transdev, VNA, Vereniging Zakelijke Rijders en Wandelnet.

Marga de Jager is voorzitter van de Mobiliteitsalliantie: “Met Deltaplan 2035 dragen we oplossingen aan voor het volgende kabinet om de bereikbaarheid van woningen, werk, zorg, onderwijs en recreatie te behouden en verbeteren. Samen staan we voor de opdracht om reizen voor iedereen betaalbaar te houden en elke afgelegde kilometer een schone kilometer te maken.”

Waarschuwing

De 25 partijen uit de sector waarschuwen dat Nederland stilvalt als het nieuwe kabinet er niet voor kiest Nederland bereikbaar te houden. Zonder stevig beleid voor de verduurzaming van mobiliteit, blijft deze achter bij de doelstellingen. Forse investeringen vanuit het Rijk zijn nodig.

Centrale thema’s

Elektrisch rijden moet betaalbaarder worden en het moet aantrekkelijker worden om schone vervoermiddelen te combineren. De verschraling van het OV in heel Nederland moet stoppen, investeren is juist nodig. Daarnaast zijn investeringen in de laadcapaciteit voor consumenten en ondernemers nodig, want bij ongewijzigd beleid schiet de capaciteit in 2030 tekort.

Betaalbaarheid. De consumentenprijsindex voor vervoer is sinds 2020 fors harder gestegen dan de algemene consumentenprijsindex. Reizen betekent meedoen. De Mobiliteitsalliantie wil voorkomen dat mensen buiten de boot vallen doordat ze hun reis niet kunnen betalen.

Bereikbaarheid. Dit vraagt om extra investeringen in beheer en onderhoud van infrastructuur op het hoofd- en onderliggende netwerk. Geplande investeringen (zoals de Noord/Zuidlijn naar Schiphol en de doorgeschoven wegprojecten zodra er weer stikstofruimte is) moeten doorgaan. Ook het maken van nieuwe uitbreidingsplannen mag niet stoppen. Slimmer benutten van bestaande netwerken en vervoermiddelen met hubs en het spreiden van reizigersstromen, maar ook de nabijheid van voorzieningen, verdienen meer aandacht en zijn buitengewoon actueel in tijden van schaarste.

Schaarste

Schaarste aan mensen en middelen en beperkte stikstofruimte maken slimme oplossingen nog belangrijker dan voorheen, aldus De Jager: “Bij ruimtelijke plannen moeten we beter kijken hoe we voorzieningen dicht bij elkaar plannen en zo onnodig lange reizen voorkomen. Ook slimmer gebruik van mobiliteit wordt belangrijker, onder meer door reizen te spreiden en via goede hubs op elkaar aan te sluiten.” Maar er is niet één oplossing, aldus De Jager. “Omdat de bevolking en economie groeien, blijft uitbreiding ook noodzakelijk.”

Initiatieven en voorbeelden

Het Deltaplan 2035 bevat tal van initiatieven en voorbeelden voor beleidsmakers en werkgevers. Zo draagt de sector behalve te vragen, ook zelf stevig bij. De maatregelen op hoofdlijnen op een rij:

Bereikbaarheid:

Zet stevig in op het slimmer benutten van de huidige capaciteit door:

• vervoersstromen te verknopen via multimodale hubs, MaaS en een toekomstbestendig systeem van betalen naar gebruik
• vervoersstromen te spreiden over de dag, o.a. met behulp van een goede werkgeversaanpak. In tijden van schaarste is dit onderwerp buitengewoon actueel.
• Zet waar mogelijk in op nabijheid door woningen, werk, voorzieningen en verbindingen in ruimtelijke ordeningsplannen bij elkaar in de buurt te plannen. Zo worden onnodige extra vervoersbewegingen voorkomen.
• Maak toegezegde projecten af en bezuinig daar niet op. Denk daarbij aan de Noord/Zuid-lijnen de uitgestelde wegprojecten zodra er weer stikstofruimte is.
• Investeer extra in beheer en onderhoud. Niet alleen voor de hoofdinfrastructuur, maar ook in de onderliggende decentrale netwerken. Een inhaalslag is hard nodig.
• Blijf, gezien de lange doorlooptijden, plannen maken voor de infrastructuur van de toekomst.
• Neem bij deze projecten ook steeds de verkeersveiligheid mee, in het bijzonder ook voor fietsers

Duurzaamheid

• Zorg voor voldoende stroom, netwerkcapaciteit en laadvoorzieningen voor de elektrificatie van ons personen- én goederenvervoer
• Maak het aantrekkelijk om duurzame vervoermiddelen zoals fiets en OV te pakken, onder meer door administratieve en financiële hindernissen weg te nemen. Bijvoorbeeld doorbeperkingen op het privégebruik van OV-abonnementen weg te nemen en meer aandacht te vragen voor aantrekkelijke bestaande regelingen voor fiets-, brom- en snorfiets.
• Maak de overstap naar zero emissie automobiliteit financieel aantrekkelijk. Nu zien we een tegengestelde beweging waarbij aanschafsubsidie onbenut blijft omdat consumenten hoge lasten tegemoetzien.

Dit kan onder meer door:

• De begrotingssystematiek aan te passen zodat grondslagerosie (bijvoorbeeld door lagere accijnsinkomsten als gevolg van de overstap op zero emissie) niet binnen het autodomein opgevangen hoeft te worden
• De aankoopsubsidie voor elektrische auto’s te continueren
• Zorgen dat voor elektrische voertuigen niet meer MRB betaald moet worden dan voor hun benzine-equivalent.
• Zorg voor een gewichtscorrectie.
• Voorkom verdere verschraling van het OV door de beschikbaarheid ervan op peil te houden. Investeren is juist nodig

Betaalbaarheid

• Omdat mobiliteit voor veel mensen dé manier is om maatschappelijk deel te kunnen nemen, is het van belang om alle vormen van mobiliteit betaalbaar te houden.
• Maak het financieel aantrekkelijker om duurzame reisopties te kiezen.

Om bovenstaande te realiseren is een combinatie van geldstromen nodig:

• Uitbreiding van de bestaande financiële middelen bij IenW
• Aanvullende middelen vanuit EZK om de verduurzaming van mobiliteit en de capaciteit van de laadinfrastructuur een boost te geven
• Een oplossing voor de inkomstenderving bij Financiën
• Daarnaast spelen decentrale overheden een rol.

Verder pleit de alliantie ervoor om:

• alternatieve bekostiging (uit het private domein) in te zetten voor de bekostiging van nieuwe infrastructuur. Het Rijk heeft kansrijke modellen hiervoor al in kaart gebracht.
• Een politieke taxatie van deze modellen om te kijken welke daadwerkelijk toepasbaar zijn, is nodig.
• Geldstromen voor het OV en zorgvervoer te ontvlechten en zo beschikbare budgetten beter te benutten.

Deltaplan 2035 downloaden? Dat kan hier!