Reportage – Volkswagen Up GTI ontmoet eerste Golf GTI
Is de Up GTI de reïncarnatie van de oer-GTI?
Volkswagen zette in 1976 de zogenaamde hot hatch op de kaart, een snelle driedeurs hatchback. In dat jaar is de Golf GTI uitgebracht en andere merken volgden met stadsrakkers zoals de Peugeot 205 GTi en de Opel Kadett GSi. De Volkswagen Up GTI kun je zien als een verre nazaat.
Van oer-GTI naar Volkswagen Up GTI
Hoeveel DNA van de oer-GTI zit er in de Volkswagen Up GTI? Een relevante vraag omdat Volkswagen de link legt. Afmetingen, gewicht en motorvermogen komen sterk overeen. Zelfs het ruitjespatroon in de stoelbekleding is duidelijk afgekeken van die oer-GTI.
Volkswagen Golf Mk1 GTI
We gaan voor het antwoord te rade bij een eigenaar van een Volkswagen Golf Mk1 GTI. We vonden een mooi exemplaar, in handen van liefhebber Helmut Grams. “Er kleeft een mooi verhaal aan”, zo vertelt hij. “Hij is van mijn vader geweest. Die heeft hem in 1981 nieuw gekocht. Ik heb de originele aankoopnota nog en hij verkeert in goede staat weliswaar dankzij de nodige restauraties. De motor is echter nog nooit uit elkaar geweest.”
Helmut Grams over zijn Volkwagen Golf GTI Mk1 – AutoRAI TV
Golfbal pookknop
De Volkswagen Up GTI scoort bij Helmut punten met zijn trekkracht bij lage toeren en het directe sturen. Zijn Golf GTI stelt het zonder bekrachtiging en dat betekent meer werken en een wat tragere reactie op stuurbewegingen. “Ik mis in de Up wat zijdelingse ondersteuning in de stoelen. In de Golf hebben die hogere, opstaande randen in zitting en rugleuning”, stelt Helmut. “En ja de pookknop is niet in de vorm van een golfbal, maar het is dan natuurlijk ook geen Golf, haha.”
Beide sprinten even snel
De prestaties van de GTI’s zitten verbazingwekkend dichtbij elkaar. Ze trekken bijna even snel op. In krap negen seconden tik je vanuit stilstand de 100 km/uur aan. De topsnelheid van de Up ligt een fractie hoger. Dat komt vooral door een wat beter gestroomlijnde carrosserie. Het wat hoekige ontwerp van de eerste generatie Golf van Giorgetto Giugiaro’s Italdesign biedt wat meer luchtweerstand op hoge snelheid.
Speels in de bochten
Verder is aan alles te merken dat de Up GTI nogal wat meer comfort biedt. De motor trilt minder, is stiller (misschien zelfs wat te voor een GTI) en de vering is soepeler. Voor de hot hatch-beleving zou de snelle Up best wat straffer geveerd mogen zijn. Maar goed, de koets helt nauwelijks over, zodat je met speels gemak en plezier een bochtig weggetje pakt. Aan de andere kant is deze stadsrakker stabiel genoeg op hoge snelheid voor de nodige snelwegkilometers.
Ongepolijste ruwe diamant
De oer-Golf GTI voelt meer aan als een ongepolijste ruwe diamant. Een auto die je voelt en beleeft, met een motor die aanwezig is en uiterst direct reageert op het gas. Die zich ook meer akoestisch laat gelden bij hogere toeren. Je kunt niet stellen de de Up GTI het oer-gevoel voortzet. Daarvoor is bijna 40 jaar leeftijdsverschil te groot. En ook al zijn de afmetingen aan de buitenkant bijna gelijk, de Up zit toch echt in een lagere (stads)klasse dan de Golf. Dit maakt wel duidelijk dat auto’s in de loop der jaren stukken groter zijn geworden.
Overeenkomsten en verschillen
Tussen de eerste Golf GTI en de nieuwe Up GTI zijn er dus meer verschillen dan overeenkomsten. Beide hebben een GTI-embleem en hier en daar rode biezen, en stoelbekleding met ruitjespatroon. De prestaties zijn bijna gelijk. De Golf GTI levert 81 kW (110 pk) en de Up komt op 85 kW (115 pk), maar die is ook ietsje zwaarder.
Daarmee heb je de overeenkomsten wel zo’n beetje gehad. De Golf had een 1,6-liter viercilinder motor met elektronisch geregelde brandstofinjectie. Dat was toen heel vooruitstrevend. De Up GTI heeft een veel compactere 1,0-liter driecilinder turbobenzinemotor met meer trekkracht en beduidend zuiniger dan de Golf GTI.
Kopen?
Helmut houdt het bij zijn oer-GTI. Daar heeft hij ook een band mee, die hij koestert. “En voor de echte snelheidsbeleving heb ik voor dagelijks gebruik een Golf GTI van de zesde generatie, met 300 pk vermogen dus. De Up GTI is leuk, met vele bekende stijlelementen van de oer-GTI, een pittige motor en een rap uiterlijk, vooral in rood. Het is vermoedelijk een auto die door zijn prijs (19.840 euro – red.) vooral een niche zal zijn. Het is onwaarschijnlijk dat de Up GTI zo’n mijlpaal in de autogeschiedenis zal worden als destijds de Golf GTI met zijn revolutionaire verschijning: bruikbaar als gezinsauto, maar ook leuk speeltje voor papa in de vrije tijd. Kortom, het zijn de bevindingen van een oer-GTI rijder: nothing beats the original.”