Milieuzones in Nederland

Ondanks de twijfelachtige effectiviteit ervan voeren steeds meer steden een milieuzone in. Gemeentes mogen zelf bepalen of zij dit doen, maar moeten zich daarbij wel houden aan landelijke regelgeving voor milieuzones. Zo wordt voorkomen dat iedere gemeente zijn eigen regels maakt. Dat schept duidelijkheid voor de weggebruiker.

Tot nu toe waren er twee soorten milieuzones waaruit de gemeentes konden kiezen: de zogenaamde groene en blauwe milieuzone. De blauwe milieuzone is nog wat strenger dan de groene en weert dus nog meer voertuigen.

Tóch lokale regelgeving voor milieuzones…

Ondanks dat het milieuzonebeleid nu in principe landelijk is vastgesteld, zijn er toch een paar lokale regelingen. Zo mogen gemeentes besluiten om taxi’s uit te zonderen en/of daar eigen regels voor op te leggen. Specifiek voor brom- en snorfietsen kunnen gemeentes ook afwijken van de landelijke regelgeving. Onder meer Amsterdam en Den Haag weren oudere brom- en snorfietsen, met ieder hun eigen voorwaarden.

Aangescherpte huidige milieuzones

Per 1 januari 2025 zijn de landelijke regels voor milieuzones verder aangescherpt. De milieuzones zoals we die tot nu toe kennen gelden uitsluitend voor dieselvoertuigen. De groene milieuzone mocht je alleen in met emissieklasse Euro 3 of hoger en de blauwe milieuzone alleen met Euro 4 of hoger. Welke emissieklasse jouw voertuig heeft is te vinden op het kentekenbewijs en bij de technische gegevens. Je kunt het ook opzoeken bij de RDW. Welke bouwjaren bij een Euro-klasse horen, verschilt enigszins per soort voertuig.

Per 1 januari 2025 zijn beide varianten van de milieuzone aangescherpt. De groene zone mag je alleen nog in met emissieklasse Euro 4 of hoger en de blauwe zone alleen nog met Euro 5 of hoger.

Per 2025 zero-emissiezones voor bedrijfswagens

Het grootste nieuws is de introductie van een derde variant: de zero-emissiezone. Dat wil zeggen dat alleen voertuigen zonder enige emissie dat gebied in mogen. De nieuwe zero-emissiezones gelden alleen voor bedrijfswagens. Let op: daarbij is het feitelijk gebruik en de inrichting van het voertuig leidend, niet de registratie bij de RDW. Over het algemeen worden bedrijfswagens daadwerkelijk als bedrijfswagen gebruikt en personenauto’s als privéauto, maar er zijn enkele specifieke uitzonderingen.

Stel dat je een bestelbus hebt met bedrijfswagenkenteken, maar je gebruikt hem uitsluitend als privéauto, dan mag je nog steeds de zone in. Dat geldt bijvoorbeeld voor (als privévoertuig aangemerkte) campers op basis van een bestelbus. Een privérit met de bestelbus van de zaak telt dus niet. Andersom zijn taxi’s personenauto’s die als bedrijfswagen worden gebruikt, dus mogen die de zone niet in.

Ook voor de zero-emissiezone is het een vrije keuze voor gemeenten om deze wel of niet in te voeren. Op moment van schrijven hebben zo’n 40 gemeenten serieuze plannen om een zero-emissiezone in te voeren, of hebben dit zelfs al gedaan. Met grote gevolgen voor het bedrijfsleven van dien.

Overgangsregeling zero-emissiezone

De invoer van de zero-emissiezone gaat samen met een overgangsregeling. De zero-emissiezone geldt voor alle bedrijfswagens die op of na 1 januari 2025 op kenteken zijn gezet. Bedrijfswagens die al eerder zijn geregistreerd mogen afhankelijk van hun emissieklasse nog wat langer de zero-emissiezone in. Daarbij wordt onderscheid gemaakt tussen bedrijfswagens lichter en zwaarder dan 3.500 kg.

• Bedrijfswagens tot 3.500 kg en met emissieklasse Euro 5 mogen nog tot 1 januari 2027 toegang de zero-emissiezone in. Met emissieklasse Euro 6 mag dat nog tot 1 januari 2029.
• Bedrijfswagens zwaarder dan 3.500 kg met emissieklasse Euro 6 én een datum eerste registratie van 1 januari 2020 mogen nog tot 1 januari 2030 de zero-emissiezone in.

Deze voertuigen zijn altijd vrijgesteld

Er zijn enkele categorieën voertuigen die altijd zijn vrijgesteld voor milieuzones en zero-emissiezones. Dat zijn:

• Rolstoeltoegankelijke voertuigen, ofwel voertuigen die speciaal zijn aangepast voor het vervoer van mensen met een beperking. Je moet de vrijstelling wel eerst aanvragen bij de gemeente.
• Voertuigen die voor 500 euro of meer zijn aangepast voor gebruik door iemand met een handicap. Ook deze vrijstelling moet eerst worden aangevraagd bij de gemeente.
• Voertuigen van 40 jaar of ouder. Hiermee wordt het rijdend cultureel erfgoed beschermd. Historische voertuigen maken bovendien maar weinig kilometers en maken slechts een zeer klein onderdeel uit van het totale wagenpark.

Verdiep je in lokale regelgeving

Hoewel milieuzones, inclusief zero-emissiezones, onderdeel zijn van landelijk beleid kunnen er dus nog steeds lokale afwijkingen zijn. Ook is het natuurlijk per stad verschillend welk gebied onder de milieu- of zero-emissiezone valt. Daarom blijft het raadzaam om je te verdiepen in de lokale regelgeving wanneer je met een dieselvoertuig, bedrijfswagen of brom- of snorfiets een stad wilt bezoeken.