Review – Prinoth Leitwolf, een 530 pk sterk Zwitsers zakmes voor de piste
Als je dit leest kijk je heel anders naar de prijs van je skipas
Storm en een 1,5 meter sneeuw verwacht in delen van De Alpen, dat betekent werk aan de winkel voor pistenbully’s. Hoe pakken ze de sneeuwdump aan?
Prachtige pistes
Het is de weersverwachting voor komend weekeinde (4 en 5 februari 2023). Met de voorjaarsvakantie in zicht is dat goed nieuws voor de skiërs onder ons. Prachtige pistes in het vooruitzicht! Maar die komen er niet vanzelf. De pistenbully’s moeten daarvoor aan de bak, elke avond en nacht weer. AutoRAI ging op reportage met de Prinoth Leitwolf.
Prinoth Leitwolf: de krachtigste pistenbully
Het is half januari 2023. Op het afgesproken tijdstip, kwart voor vijf in de middag, staat Kevin ons op te wachten. Hij is de machinist van een Prinoth Leitwolf, de zwaarste en krachtigste pistenbully die Alpine pistepreparateurs kunnen kopen. Dat vergt wel een investering die afhankelijk van de uitvoering kan oplopen tot zo’n 450.000 euro. Voor pistes op een enkele berg zijn er al gauw tien nodig om de klus in een avond te kunnen klaren.
Schladming-Hochwurzen
Kevin is een van de medewerkers van de pistedienst Schladming-Hochwurzen, een skigebied dat deel uitmaakt van de Oostenrijkse Ski Amade. De Hochwurzen is de berg waar ‘onze’ bullymachinist vanavond aan de slag gaat. Bij het vertrek is het nog licht, maar weldra zal de duisternis invallen en dan moeten de krachtige schijnwerpers voor goed zicht rondom zorgen.
Klaar voor de klim
De zescilinder-in-lijn turbodieselmotor heeft zich al enige tijd stationair staan opwarmen, zodat hij strijdklaar is voor de steile klim met hellingspercentages tot meer dan 50%! Kevin zit op een Recaro-stoel in het midden van de cabine, wij als reportagemaker naast hem op een iets naar achteren geplaatste stoel.
Fijne kneepjes van de pistenbully
Buiten vriest het, binnen is het lekker warm en relatief stil in de cabine ondanks dat de motor full power aan het werk is. Een gesprek is goed mogelijk. Kevin legt uit dat hij het werk nu drie jaar doet. “Het eerste jaar is het moeilijkst omdat je dan de fijne kneepjes nog moet leren”, zo vertelt hij. “Eerst onder begeleiding van een ervaren collega, maar al gauw moet je het zelf doen. Nee, een opleiding is er niet. Je hebt alleen een autorijbewijs nodig en verder komt het aan op leren in de praktijk.”
Staalkabel en lier
Vlak onder de top van de Hochwurzen stopt hij de Leitwolf, stapt uit en bevestigt de staalkabel van de bully aan een in beton gegoten beugel. Nadat hij eerst de lichtende bakens heeft geplaatst en de slagboom heeft laten dalen om aan te geven dat de piste vanwege preparatie is gesloten. De kabel is verbonden met een lier, die de pistenbully automatisch ondersteunt bij het klauteren en werken op de steilste delen.
Wegglijden
Kevin legt uit dat de pistenbully met zijn meer dan een meter brede rupsbanden best wel op eigen kracht omhoog kan komen. De lier en kabel zijn vooral nodig om ‘slip’ te voorkomen en wegglijden bij het wenden. De oppervlakte van de piste zou daardoor worden los gewoeld en dan is meer werk nodig om de piste goed te krijgen en te houden.
Bugles en blade
Het prepareren is begonnen. Over afstanden van enkele honderden meters gaat het omlaag, keren en weer omhoog. De 4,5 meter brede schuif aan de voorzijde pakt de ergste sneeuwbulten (bugles) aan en aan de achterzijde zorgen een rollende frees en de zogenaamde ‘blade’ ervoor dat een strakke piste ontstaat met de voor skiërs zo gewaardeerde oppervlakte met een gekamd profiel.
Rolls-Royce-motor
We plukken wat cijfers van de website van Prinoth. De Prinoth Leitwolf heeft een motor van 390 kW (530 pk). Bij slechts 1.300 toeren per minuut levert hij zijn maximum koppel van 2.600 Nm. Deze 12,8 liter grote MTU 6R 1300 krachtbron is van de Rolls-Royce Group en wordt ook gebruikt in machines voor bosbouw en agrarische toepassingen.
Achter het stuur van de Prinoth Leitwolf….
Kevin koppelt de kabel af en leidt het apparaat naar een piste aan de andere zijde van de Hochwurzen. Ook hier komt de lier er weer aan te pas en na het bevestigen van de staalkabel geeft Kevin uitleg over en inzicht in alle functies en de bediening. Dat gebeurt met een joystick en touchscreens. Links in de armleuning zitten twee hendeltjes voor de besturing.
Schuiven, keren, draaien
Dan is er nog een gaspedaal. Indrukken is rijden, loslaten is stoppen. Met de de joystick bedien je de schuif aan de voorzijde. Die mag niet te diep, want dan haal je een hap uit de piste. Maar ook niet te hoog want dan schuif je de sneeuwbulten niet weg. Tegelijk stuur je met de hendeltjes links. De rechter omhoog is naar rechts sturen, linker omhoog naar links, allebei helemaal omhoog achteruit en eentje helemaal omhoog is rechtsom of linksom op de plek draaien.
Millimeteren met de joystick
Kevin gaat weer aan de slag. Je ziet dat de pistenbully direct reageert op kleine handbewegingen. Het is voor de machinist millimeteren met de joystick om met de schuif de welving van de piste te volgen. Met de hendeltjes links houdt hij de bully recht in het goede spoor en tegelijk houdt hij een oogje op het display recht voor hem dat in kleur de sneeuwdikte laat zien. “Rood gekleurde delen zijn dun en daar wil je geen sneeuw vanaf halen.”
Wapen voor de preparatie
Met de joystick zijn alle componenten te bedienen voor het vlakken van de piste. Ook de frees en de blade kan de machinist hiermee liften en weer laten neerdalen. Het enige waarover je je als machinist niet hoeft te bekommeren, is de lier. De kabelarm boven het dak beweegt automatisch mee en de liermotor rolt de kabel zelfstandig op en af. Kevin: “Alleen is het zaak om regelmatig andersom te keren. Dat voorkomt een slag in de staalkabel waardoor die niet meer goed op de lierrol zou winden.”
Slok op een borrel
Na 3,5 uur is het tijd voor tanken en dus gaat het terug richting garage bij het basisstation. Zo’n driekwart van de 180 liter tankinhoud is er door. Gemiddeld verbruikt de Leitwolf zo’n 35 liter per uur. Best veel als je dat afzet tegen brandstofverbruik van een auto. Ga maar na: daarmee leg je in een uur gemiddeld 65 km af en dan zou je dus 35 liter brandstof hebben verstookt!
1.700 liter dieselolie per shift
We slaan aan het rekenen. Die bewuste avond zijn er op de Hochwurzen zes pistenbully’s aan de slag, die allemaal een uurtje of acht in touw zijn. Die consumeren dus in die ene dienst zo’n kleine 1.700 liter dieselolie. En dat is nog maar op één berg en één avond/nacht. Reken dat eens door over een heel skiseizoen en dan nog eens over meerdere bergen in een skigebied. Dat is best een flinke slok en veel geld. Daar komt dan nog het loon van de machinist bij, de afschrijving van de machine plus onderhoudskosten.
Prijs skipas? Hmm, valt eigenlijk wel mee
Dat zet de prijs van een skipas voor zes dagen in een ander licht. Je bent momenteel 300 euro of ietsje meer daaraan kwijt. De liften, en die kosten energie en onderhoud, mag je daarmee in. We beseffen echter na deze reportage dat de opbrengst van de skipassen ook bestemd is voor het prepareren van de pistes. Als dat niet zou gebeuren…. Nou, vergeet het skiën dan maar! In elk geval is te begrijpen waarom een skipas zoveel kost, maar wat is veel? Het valt eigenlijk wel mee als je ziet wat daarvoor allemaal gedaan moet worden.
Deze reportage kwam mede tot stand dankzij de medewerking van Kevin en het bedrijf waarvoor hij werkzaam is.
