Het eerste stuurwiel

Het allereerste stuurwiel verscheen in juli 1894 op de Panhard 4 HP van Alfred Vacheron voor de race Parijs-Rouen, die georganiseerd werd door Pierre Giffard, journalist van het Parijse dagblad Le Petit Journal, uitgegeven van 1863 tot 1944. De race was een geweldige publiciteitsstunt voor een recente uitvinding: de automobiel. Tijdens de rit van Parijs naar Rouen, een afstand van ongeveer 100 kilometer, moesten gemotoriseerde voertuigen hun uithoudingsvermogen bewijzen.

Een hendel

De auto’s van Peugeot, met twee versnellingen en vier cilinders, werden bestuurd met behulp van een hendel en leken op gemotoriseerde cabines. In andere voertuigen zaten passagiers tegenover elkaar, zoals in een touringcar. Fabrikanten worstelden toen nog met het veranderen van de vertrouwde zitopstelling in de door paarden getrokken koetsen.

Alfred Vacheron

Meer dan honderd automobielen met verschillende typen motoren (stoom, olie, benzine, elektrisch, perslucht, pedalen) namen deel aan deze race. Ondanks de technische innovatie van het stuurwiel werd Alfred Vacheron met zijn Panhard 4 HP vierde in de race, terwijl Panhard en Levassor én de zonen van de gebroeders Peugeot eerste werden in een gelijke stand.

Het ronde stuurwiel

De hendel om de auto te besturen, werd daarna stap voor stap vervangen door het ronde stuurwiel. De technische verwantschap met paardenkoetsen verdween. De PEUGEOT Type 36 onderscheidde zich van de gemotoriseerde rijtuigen uit 1901 dankzij twee belangrijke innovaties: een motorkap aan de voorkant en een stuurwiel in plaats van een hendel.

Toch best handig

Het stuurwiel is het mechanische deel dat is ontworpen om de wielen van een voertuig te besturen en maakt deel uit van het stuursysteem dat door de bestuurder bediend wordt. De uitvinders van de automobiel realiseerden zich dat het voor de bestuurder gemakkelijker is om een auto te besturen met een rond stuurwiel in plaats van met één of meerdere hendels.

Minder inspanning

De vorm van het stuurwiel maakt het niet alleen gemakkelijker om het stuurwiel te draaien, maar het vergt ook minder inspanning om de wielen van de auto te draaien. Het stuur kan ook worden gekoppeld aan een stuurbekrachtiging bij lage toerentallen, zodat het gemakkelijker is om het stuurwiel te draaien tijdens manoeuvreren.

Talloze innovaties

Ondanks dat het ontwerp van het stuurwiel weinig vrijheid biedt in verband met de leesbaarheid van de instrumenten achter het stuurwiel, de verdeling van de luchtstroom van de ventilator en ergonomische prioriteiten, diende het toch als springplank voor talloze innovaties.

Grote verandering

Begin jaren negentig onderging het stuurwiel een grote verandering vanwege de grootschalige toepassing van airbags en stuurbekrachtiging. Het stuurwiel werd multifunctioneler, waarin steeds meer secundaire voorzieningen werden toegepast die niets te maken hadden met de primaire functie van het stuurwiel, namelijk het besturen van de wielen.

Rond, hoeft niet

Een stuurwiel is per definitie niet perse rond. Er bestaan diverse interpretaties. Zo zijn sportstuurtjes vaak afgevlakt voor een meer sportieve uitstraling en sportiever stuurgevoel. En kijk eens naar F1-auto’s. Die hebben eerder handgrepen. Daarnaast heeft het stuurwiel nooit een vaste diameter. In elke auto past de fabrikant een ander stuurwiel toe, afgestemd op de beschikbare ruimte en op de designtaal. Zo zie je maar, het stuurwiel levert interessante gespreksstof op.