Auto’s van Toen: Bertone Jaguar Pirana
Als je deze stylingstudie van Bertone – de Jaguar Pirana – bekijkt, dan valt meteen de gelijkenis met de Lamborghini Espada op.
 |
Door Paul Spek . Als (model)autoliefhebber schrijft hij wekelijks de rubrieken AutoRAI in Miniatuur en Auto’s van Toen. Rijdt een smart citycoupé en een Ford Streetka. |
Designhuis Bertone maakte de Pirana voor de London Motor Show van 1967. De conceptauto is gebaseerd op de Jaguar E-type 4.2, waarmee hij ook de aandrijflijn gemeen heeft. Het design is van de hand van Marcello Gandini, die inderdaad ook de Espada ontwierp.
Publiciteitsstunt
Het is ongebruikelijk dat een krant – de Daily Telegraph in dit geval – opdracht geeft voor de bouw van een conceptauto. Meestal ligt het initiatief immers bij het designhuis zelf, of een autofabrikant. De Daily Telegraph zinde echter op een publiciteitsstunt om zijn nieuwe weekendeditie te promoten. De redactie vatte het plan op om op de London Motor Show in Earls’ Court een ‘droomauto’ te tonen.
“De Engelse krant Daily Telegraph gaf opdracht voor de bouw van deze conceptauto.”
Tweezits met bestaande componenten
De toenmalige hoofdredacteur, fotoredacteur en artdirector van de krant werkten de ideeën uit die ze van een groep autojournalisten hadden verzameld tijdens de Autosalon van Genève in maart 1967. Half april hadden ze hun concept voor een luxueuze tweezits GT klaar. De auto zou moeten worden opgebouwd uit bestaande componenten en als basis kozen ze voor de Jaguar E-type.
Enthousiast
Sir Williams Lyons, de baas van Jaguar, was enthousiast en verkocht de krant een E-type 2+2 met zescilinder lijnmotor. Ook carrossier Bertone werkte enthousiast mee en beloofde vóór de London Motor Show in oktober de auto te leveren – volledig functioneel.
“De Pirana was de eerste auto met een ‘in-car entertainmentsysteem’: een radio met cassettespeler van Philips.”
Lamborghini Marzal
Voor de carrosserie liet ontwerper Gandini zich inspireren op de Lamborghini Marzal, een conceptauto die hij óók ontworpen had en die weer de basis zou vormen voor de Lamborghini Espada, die hij eveneens vormgaf. De Espada verscheen een jaar later.
In-car entertainment
Het interieur werd ‘op maat gemaakt’ en bekleed met Connolly-leder en Triplex leverde het speciale Sundym-glas. Autoaccessoirefabrikant Smith ontwikkelde een ingenieus airco- en ventilatiesysteem en de Pirana was de eerste auto met een ‘in-car entertainmentsysteem’: een radio met cassettespeler van Philips. Britax leverde de veiligheidsgordels met een optisch en geluidssignaal als waarschuwing als je ze niet gebruikte.
“Binnen een half jaar en voor een budget van slechts twintigduizend pond leverde Bertone de Pirana.”
Missie geslaagd
Binnen een half jaar en voor een budget van slechts twintigduizend pond – nu zo’n drieënhalve ton in euro’s – leverde Bertone de Pirana. De auto kon inderdaad rijden, maar omdat hij 140 kilo zwaarder was dan de E-type waarop hij is gebaseerd, zijn de prestaties wat minder.
De auto oogstte veel waardering op de Londense autoshow en werd daarna ook getoond op die van Turijn, New York en Montreal datzelfde jaar.
2+2
Na het showseizoen verkocht de Daily Telegraph de Pirana voor 16.000 dollar, waarschijnlijk aan een Brit die in Amerika woonde. De Pirana raakte uit het zicht tot in 2010. De auto was toen omgebouwd van tweezitter naar 2+2 – de ingenieuze airco werd verplaatst van de cabine naar de bagageruimte – en voorzien van een drietrapsautomaat en overgespoten in British Racing Green.
“In 1967 verdween de Pirana uit het zicht; in 2010 dook hij weer op, omgebouwd en overgespoten.”
350.000 dollar
Pas in 2010 dook de auto weer op. Op eBay, voor een vraagprijs van … 150.000 dollar. De auto vond geen koper. Later werd de auto in een onderhandse transactie verkocht voor … 350.000 dollar aan een handelaar in Los Angeles. Die liet de auto restaureren en in 2012 was hij te zien op het Concorso d’Éléganza Villa d’Este.
Met en zonder h
Opvallend: oorspronkelijk noemde Bertone de auto Piranha. Dat staat ook op de achterspatborden, in een logo dat sterk lijkt op dat van de Lamborghini Espada. Maar de naam Piranha bleek al geregistreerd, dus werd de auto Pirana genoemd, zónder h. En de badges bleven gewoon zitten.