Auto’s van toen: Lotus Elan
Een geavanceerd, lichtgewicht sportautootje dat je desgewenst zelf kon bouwen
 |
Door Paul Spek . Als (model)autoliefhebber schrijft hij wekelijks de rubrieken AutoRAI in Miniatuur en Auto’s van Toen. Rijdt een smart citycoupé en een Ford Streetka. |
In de jaren vijftig en zestig maakte Colin Chapman naam met zijn raceauto’s en met zijn bedrijf Lotus Engineering. Chapman was ingenieur en had in de aluminium- en in de luchtvaartindustrie veel ervaring en kennis opgedaan. Daarbij was hij welhaast geobsedeerd geraakt door gewichtsbesparing.
Ruggengraatchassis
De successen in allerlei takken van de autosport stapelden zich op – tot in de Formule 1 aan toe. Ondertussen ontwikkelde Lotus ook een nieuwe straatauto: de Type 26 ofwel de Elan. Die verscheen in 1962. De auto had een volledig kunststof carrosserie op een stalen ruggengraatchassis – een constructie die Lotus nog decennialang bleef gebruiken – en achterwielaandrijving. Dat doet sterk denken aan de Alpine A110 die we onlangs beschreven.
“De Lotus Elan had een volledig kunststof carrosserie op een stalen ruggengraatchassis – een constructie die Lotus nog decennialang bleef gebruiken”
Geavanceerd
De Lotus Elan was een geavanceerd autootje voor zijn tijd. Want hij had niet alleen een unieke constructie, maar ook een 1.600 cm3-motor met dubbele bovenliggende nokkenassen, tandheugelbesturing en rondom remschijven en onafhankelijke wielophanging. Het gewicht van de auto was 640 kilo voor de eerste versies tot 700 voor de Series 4 ofwel de Elan Sprint.
Ook als bouwpakket
Oorspronkelijk was de Elan een roadster. Voor de Elan S2, die Lotus vanaf 1964 produceerde, was ook een afneembare hardtop leverbaar. In 1965 verscheen de S3, die Lotus ook met een vaste kap aanbood en uiteindelijk ook nog een S4. De snelle Elan Sprint verscheen in 1970. De Lotus Elan was in het Verenigd Koninkrijk ook als bouwpakket leverbaar, zodat de klanten geen belasting hoefden te betalen.
“De Elan was ook als bouwpakket leverbaar, zodat klanten geen belasting hoefden te betalen”
Autosport
Hoewel Lotus de Elan niet als raceauto had bedoeld, werd hij door klanten ingezet voor autosport. Dat bracht Lotus ertoe om een raceversie te ontwikkelen – de 26R. Daarvan was de wielophanging aangepast voor de racerij, was de positie van de pedalen gewijzigd, was het remsysteem dubbel uitgevoerd en was de auto voorzien van een sterkere motor. Ook waren de wielkasten iets uitgebouwd en was de carrosserie nog lichter. Nog altijd is de 26R een geduchte concurrent in de historische autosport.
Onduidelijke productiecijfers
Lotus stopte met de productie van de Elan in 1973. Cijfers over de productie lopen nogal uiteen. Lotus nam het destijds niet zo nauw met de administratie, maar noemde soms het aantal van 12.224, dat autojournalist John Bolster had berekend voor zijn boek over de Lotus Elan en Europa. Andere bronnen melden aantallen van meer dan 8.500 tot bijna 9.200 Elans.
“Klanten zetten de Elan in voor autosport. Daarom ontwikkelde Lotus een raceversie – de 26R”
Nieuwe interpretaties
De Lotus Elan van 1962 tot en met 1973 heeft veel indruk gemaakt. Het was niet alleen een geavanceerde auto, hij ziet er ook nog altijd zeer aantrekkelijk uit – al is dat een kwestie van smaak. Het Japanse Mazda heeft tijdens de ontwikkeling van de oorspronkelijke MX-5 nadrukkelijk gekeken naar de Lotus Elan. Dat is ook wel te zien – geen schande overigens. In 1967 verscheen de Lotus Elan +2, een versie met langere wielbasis, grotere spoorbreedte en twee zitjes achterin. En in 1989 introduceerde Lotus opnieuw een Elan. De auto had óók een ruggengraatchassis en een kunststof carrosserie, maar ook voorwielaandrijving.
“Cijfers over de productie van de Elan lopen nogal uiteen. Lotus nam het destijds niet zo nauw met de administratie”