Auto’s van toen: Lancia Stratos – concept, rallykampioen, replica en filmster
Er zijn maar weinig auto’s met zoveel verschijningsvormen als de Stratos
Door Paul Spek. Als (model)autoliefhebber schrijft hij wekelijks de rubrieken AutoRAI in Miniatuur en Auto’s van Toen. Rijdt een smart citycoupé en een Ford Streetka. |
Binnenkort verschijnt de New Stratos – en meteen herken je als auto(sport)liefhebber daarin de Lancia Stratos HF, het rallykanon uit de jaren zeventig. Er is veel meer te vertellen over de Stratos.
Ferrari
De New Stratos, waarvan de Duitse ondernemer Michael Stoschek er 25 laat produceren, maakt gebruik van techniek van Ferrari. Dat klinkt als de geschiedenis van de originele Lancia Stratos.
Conceptauto
Maar we gaan terug in de tijd. Carrossier Nuccio Bertone wilde begin jaren zeventig voet tussen de deur krijgen bij Lancia, dat tot dan toe zakendeed met designhuis Pininfarina. Bertone presenteerde daarom op de autoshow van Turijn in 1970 een bijzonder opvallende conceptauto. Dat was de Stratos Zero, ontworpen door Marcello Gandini. Hij ontwierp nadien ook de Lamborghini Countach en de Alfa Romeo Carabo. De zogenoemde Italian Wedge-vorm van de Carabo en de Countach ontstond dus al in 1970 als Lancia Stratos Zero.
“Bertone reed met de Stratos Zero naar de Lancia-fabriek. Hij stopte niet bij de poort, maar reed onder de slagboom door.”
Compact
De futuristische Stratos Zero was gebaseerd op de Lancia Fulvia met 1,6-liter V4-motor. Hoewel hij er op de foto’s veel groter uitziet, is de Stratos Zero slechts 3,58 meter lang en 84 cm hoog. Praktisch was hij niet, want de Stratos Zero bood bijna geen uitzicht en had geen portieren. Je moest in- en uitstappen via de opklapbare voorruit. Dat deed Bertone en hij reed met de Stratos Zero naar de Lancia-fabriek, om de auto aan de directie te tonen. Hij stopte niet bij de poort, maar reed de Stratos Zero onder de slagboom door – onder applaus van de medewerkers van de fabriek.
Stratos HF
Twaalf maanden later verscheen de Lancia Stratos HF. Die auto had niets met de Stratos Zero te maken, behalve het concept met middenmotor en de wigvorm van de eveneens zeer compacte carrosserie. De extreem gebogen voorruit bood uitstekend zicht naar voren en de Stratos HF had twee portieren. De productieversie werd aangedreven door de Dino V6-motor van Ferrari, met een vermogen van 140 kW (190 pk). Die kreeg Lancia pas nadat de Dino uit productie ging – Enzo Ferrari was namelijk bang dat de Stratos een concurrent zou zijn van de Dino.
“De Lancia Stratos HF was vanaf het begin als rallyauto ontwikkeld – andere autofabrikanten zouden dat voorbeeld volgen.”
Voorbeeld
De Lancia Stratos HF was in de jaren zeventig en vroege jaren tachtig bijzonder succesvol in de rallysport. Hij was dan ook vanaf het begin als rallyauto ontwikkeld – andere autofabrikanten zouden dat voorbeeld volgen.
Van 140 naar 420 kW
Vanaf 1974 nam Lancia deel aan het wereldkampioenschap rally’s. De rallyauto’s hadden dezelfde motor als de straatversie, maar dan met zo’n 205 kW (275 pk) en 240 kW (320 pk) voor de versies met twaalf- resp. 24 kleppenmotor. Twee circuitversies van de Stratos HF – de Stratos was nooit als raceauto bedoeld – hadden met een grote KKK-turbo een vermogen van maar liefst 420 kW (560 pk).
“Twee circuitversies van de Stratos HF hadden met een grote KKK-turbo een vermogen van maar liefst 420 kW (560 pk).”
Wereldkampioen in ’74. ’75 en ‘76
Ondanks de kwetsbare transmissie – oorzaak van menig uitvalbeurt – won de Stratos HF in 1974, 1975 én 1976 het wereldkampioenschap rally. Lancia won met de Stratos HF ook de Rally van Monte Carlo in 1975, 1976 en 1977. Zelfs nog in 1979 won een privé-Stratos die prestigieuze rally. De laatste zege van een Stratos HF in een wereldkampioenschapsrally was de Tour de Corse van 1981.
Nieuwe Stratos
In 2005 presenteerde het Britse Fenomenon – dat de rechten op de naam Stratos bezat – op de Autosalon van Genève een prototype van een nieuwe Stratos. Prodrive – een grote naam in de autosport – ontwikkelde de techniek. Het project strandde, maar de reeds genoemde Stoschek liet toch een exemplaar bouwen. Hij financierde het project en presenteerde in 2010 de meer op het concept van de originele Stratos HF gebaseerde New Stratos. Deze keer ontwikkelde en ontwierp Pininfarina de auto. Hier meer informatie.
Een replica van de Lancia Stratos Zero was te zien in Michael Jacksons film Moonwalker uit 1988.