Auto’s van Toen: Lancia Delta
Braaf hatchbackje werd rallykanon
 |
Door Paul Spek. Als (model)autoliefhebber schrijft hij wekelijks de rubrieken AutoRAI in Miniatuur en Auto’s van Toen. Rijdt een smart citycoupé en een Ford Streetka. |
Het merk Lancia is verdwenen en bijna vergeten, maar de Delta vergaarde in de jaren tachtig eeuwige roem in de rallysport.
Braaf
In 1979 introduceerde Lancia de Delta – een compacte middenklasser met een carrosserie die door het Italiaanse designhuis ItalDesign was ontworpen. Lancia bracht telkens weer sportievere versies van het oorspronkelijk nogal braaf ogende hatchbackje op de markt. In 1993 werd het model vervangen door de nieuwe Lancia Delta, die in 1999 alweer verdween. In 2008 verscheen de derde versie van de Delta, die tegelijk met het merk Lancia een jaar of vijf geleden van de markt verdween.
Auto van het Jaar
De Lancia Delta maakte zijn debuut op de IAA van Frankfurt in 1979 en in 1980 veroverde het model de titel Auto van het Jaar. Het luxueuze, voorwielaangedreven gezinsautootje – een vroege ‘premium compacte hatchback’ – werd aangedreven door motoren die waren afgeleid van die in de Fiat Ritmo – Lancia was immers eigendom van Fiat. De Delta was verder voorzien van volledig onafhankelijke wielophanging.
“Lancia bracht telkens weer sportievere versies van de Delta op de markt”
Saab-Lancia 600
De Delta was leverbaar met airco, wat vrij bijzonder was in die tijd. De verwarming en ventilatie in de Delta had Lancia samen met Saab ontwikkeld. Sterker nog: er was ook een Saab-versie van de Delta: de Saab-Lancia 600.
Van 1.300 naar 1.600 cm3
Oorspronkelijk bood Lancia de Delta aan met motoren met 1.300 en 1.500 cm3 cilinderinhoud. Maar met de lichte facelift van 1982 verscheen er ook een GT 1.600-versie. Deze sportievere variant had dubbele bovenliggende nokkenassen, lagesectiebanden en schijfremmen rondom.
“De verwarming en ventilatie in de Delta had Lancia samen met Saab ontwikkeld. Er was zelfs ook een Saab-versie van de Delta: de Saab-Lancia 600”
Steeds sportiever
Lancia maakte de Delta steeds sportiever. In 1983 introduceerde het de Delta HF – de letters HF staan voor High Fidelity en verwijzen naar Lancia’s sportversies. De Delta HF was voorzien van de 1.600-motor, maar nu met turbo. Uiterlijk was de auto slechts heel subtiel aangepast, met zwarte afwerking en hier en daar een Turbo- of HF-logo.
S4
In 1985 lanceerde Lancia de Delta S4, een regelrecht rallykanon dat de 037 moest vervangen op het wereldrallytoneel. De S4 was er ook in een versie voor de openbare weg. Tegelijk werd de Delta HF van een iets sportiever uiterlijk voorzien en omgedoopt tot HF Turbo.
“In 1985 lanceerde Lancia de Delta S4, een regelrecht rallykanon dat de 037 moest vervangen op het wereldrallytoneel”
Vierwielaandrijving
In 1986 werd de Delta opnieuw licht gefacelift en verscheen een vierwielaangedreven versie, de Delta HF 4WD – met dubbele ronde koplampen. In september 1987 werd die alweer vervangen door de Delta HF Integrale en twee jaar later door de Delta HF Integrale 16v. De Delta werd steeds sportiever, potenter en sterker. De auto kreeg verder stapsgewijs grotere bumpers, spoilers, uitgeklopte wielkasten en roosters in de motorkap.
Hyena
Toen Lancia in 1993 de tweede generatie van de Delta introduceerde, hield het de Integrale-versie van de eerste generatie nog twee jaar in productie. Dat kwam goed uit, want tussen 1992 en 1996 bouwde carrossier Zagato nog 24 Lancia Hyena’s, op basis van de Lancia Delta Integrale Evoluzione. Behalve dat de Hyena een bijzonder fraaie sportauto is, is het ook bijzonder dat dit model op initiatief van de Nederlander Paul Koot is ontstaan. Fiat weigerde echter om platforms van de Delta te leveren, dus voor de productie van de Hyena’s moest Koot complete auto’s kopen, die hij in zijn restauratiebedrijf voor klassieke auto’s ontmantelde en vervolgens verscheepte naar Zagato in Italië.
“De Lancia Hyena was een bijzonder initiatief van de Nederlander Paul Koot; hij stripte Delta Integrales en liet het Italiaanse Zagato die voorzien van een verrukkelijk koetswerkje”
Zes keer rally-wereldkampioen
De Delta Integrale is een van de succesvolste rallyauto’s in de geschiedenis. Toen de uitzinnige Groep B om veiligheidsredenen werd afgeschaft en de 037 niet meer gebruikt kon worden, zette Lancia de Delta HF Integrale in voor het wereldkampioenschap Groep A. Lancia won van 1987 tot en met 1992 elk jaar de titel.
“De Delta Integrale is een van de succesvolste rallyauto’s in de geschiedenis. Lancia won van 1987 tot en met 1992 elk jaar de titel”
