Scherpe doelen, scherpe keuzes

Op maandag 13 maart is het rapport ’Scherpe doelen, scherpe keuzes’ gepubliceerd, waarin een groot aantal maatregelen wordt voorgesteld voor een verdere CO2-reductie. Een deel van de voorgestelde maatregelen betreft de verduurzaming van mobiliteit.

RAI Vereniging ondersteunt het halen van de Europese klimaatdoelstellingen en onderschrijft daarom de noodzaak dat de Rijksoverheid nu komt met voorstellen voor langjarig beleid richting 2030, ook voor de mobiliteitssector. Dit biedt zekerheid aan consument en ondernemer. De manier waarop de ‘financiële pijn’ – veroorzaakt door de voorgestelde maatregelen – wordt verdeeld, is echter reden voor grote zorg.

Basisbehoefte

“Naast voeding, huisvesting, onderwijs en gezondheidszorg is gemakkelijk bereikbare en betaalbare mobiliteit voor iedereen een basisbehoefte”, stelt Huub Dubbelman, sectievoorzitter Personenauto’s en Lichte Bedrijfswagens van RAI Vereniging. “Als het kabinet kiest voor het beboeten van auto’s met een verbrandingsmotor en tegelijkertijd elektrische voertuigen niet stimuleert, wordt autorijden voor veel mensen onbetaalbaar.”

Het zogeheten ’IBO-klimaatrapport’ is opgesteld door een commissie onder leiding van Laura van Geest, bestuursvoorzitter van de Autoriteit Financiële Markten. Na een eerste analyse van de plannen in het rapport heeft RAI Vereniging de volgende aandachtspunten:

100% verhoging van de bpm is contraproductief

De voorgestelde 100% verhoging van de bpm is contraproductief. Een hogere aanschafbelasting (bpm) maakt schone en zuinige auto’s onbetaalbaar. Daardoor zullen automobilisten langer blijven doorrijden in hun huidige auto en is er een extra stimulans voor het importeren van gebruikte, meer vervuilende auto’s uit het buitenland – zoals Van Geest zelf ook al concludeert.

Stimuleringsopties

Het is een gemiste kans dat stimuleringsopties, zoals een verlaagde bijtelling of aanschafsubsidies voor nulemissie-auto’s, niet zijn doorgerekend door de commissie Van Geest. Naast normeren en beprijzen is stimuleren óók nodig om een snelle, succesvolle transitie naar nulemissie-auto’s te realiseren. Immers, alleen dan komt ‘betaalbaar nulemissie-rijden’ binnen handbereik van zowel zakelijke als privérijders en ontstaat er een breder maatschappelijk draagvlak.

Betalen naar gebruik

De commissie Van Geest besteedt in een variant van de plannen ook aandacht aan differentiatie in het tarief van ‘Betalen naar Gebruik’ naar de CO2 -uitstoot van de auto. Onderzoeksbureau Revnext heeft al eerder berekend dat een tarief met zo’n milieucomponent aanzienlijk meer effect heeft op het aantal gereden kilometers en de CO2-uitstoot, dan een systeem met een vlak tarief. Het is nu belangrijk dat het kabinet ook kiest voor een CO2 -component bij invoering van ‘Betalen naar Gebruik’.

Belangrijke randvoorwaarden

De commissie noemt ook een aantal belangrijke randvoorwaarden om de transitie in de mobiliteitssector te laten slagen. RAI Vereniging onderstreept twee randvoorwaarden expliciet.

Laadinfrastructuur blijft achter

Uit de analyse van de commissie Van Geest blijkt dat de laadinfrastructuur het tempo van de groei van elektrische voertuigen niet kan bijbenen. De laad- en tankinfrastructuur (elektriciteit én waterstof) mag nooit een beperkende factor zijn voor de groei van duurzame mobiliteit in Nederland. De publieke, semipublieke en private laad- en tankinfrastructuur moet daarom op orde worden gebracht voor een snelle groei van duurzame mobiliteit in de komende jaren. Om de transitie naar nulemissievervoer niet te hinderen moet de aanleg van de laad- en tankinfrastructuur hoog op de politieke agenda gezet worden. RAI Vereniging roept het kabinet dan ook op om hier in overleg met de sector snel meer werk van te maken.

Onredelijk

Het is goed dat Van Geest ook de derving van inkomsten uit autobelastingen als gevolg van de vergroening op de politieke agenda zet. Het is onredelijk om die derving volledig binnen het autodomein te compenseren en bovendien remt het de vergroening. Daarom pleit RAI Vereniging ervoor om die derving van inkomsten uit de algemene middelen te laten komen. De mobiliteitssector draait anders zelf op voor de dervingskosten van de succesvolle stappen die de branche op de weg naar duurzaamheid al heeft gezet. Zo bestond in 2022 al 26% van alle nieuwverkopen uit elektrische auto’s.