Wat verstaan we onder duurzaamheid in de auto-industrie?

Duurzaamheid betekent in het algemeen dat processen zo worden ingericht dat daarmee de impact op het milieu en de samenleving beperkt is. Daarvan kunnen ook toekomstige generaties profiteren. In de auto-industrie houdt duurzaamheid in dat de productie van auto’s minder CO₂ uitstoot, minder afval oplevert en steeds meer gebruikmaakt van hernieuwbare energie en gerecyclede materialen. Het gaat dus niet alleen om de uitstoot van auto’s tijdens het rijden, maar om de hele levenscyclus van een auto: van de winning van de grondstoffen tot het slopen en recyclen ervan.

Duurzaamheid begint bij de grondstoffen

Een belangrijk startpunt voor elke auto is de winning van grondstoffen. Voor moderne auto’s zijn metalen en mineralen nodig, denk aan lithium, kobalt en nikkel voor onder meer de batterijen van EV’s. Die mijnbouw is natuurlijk zeer milieubelastend, met hoge energie- en waterconsumptie en vervuiling.

Fabrikanten en leveranciers werken echter aan verbetering. Nieuwe technieken maken het mogelijk om grondstoffen selectiever te winnen, waardoor minder milieuschade ontstaat. Ook verduurzaamt de mijnbouw door onder meer het gebruik van groene energie. De animo groeit om alternatieve materialen toe te passen, zoals biobased kunststoffen en lichtere metalen die minder energie kosten om te produceren.

Hergebruik en recycling van materialen

Het gebruik van gerecyclede materialen neemt sterk toe. Fabrikanten als BMW, Mercedes-Benz en Volvo integreren steeds vaker ‘secundaire’ grondstoffen in hun modellen. Denk aan gerecyclede kunststoffen in dashboards, hergebruikt aluminium, stoelschuim en zelfs textiel dat is gemaakt van oude visnetten en petflessen.

Staal en aluminium uit oude auto’s krijgt een tweede leven. Omdat deze metalen oneindig recyclebaar zijn zonder kwaliteitsverlies, is de productie van nieuwe carrosserieonderdelen steeds minder afhankelijk van ‘primaire’ mijnbouw – dus in de natuur. Het aandeel gerecyclede materialen in een auto groeit gestaag en de verwachting is dat recycling de norm wordt in plaats van de uitzondering.

Transport en logistiek: minder CO₂-uitstoot

Niet alleen de productie zelf, maar ook het transport van grondstoffen en auto’s levert een bijdrage aan de ecologische voetafdruk. Vroeger lieten fabrikanten auto’s zonder veel aandacht voor de uitstoot en het milieu per schip of vrachtwagen vervoeren, maar nu zoeken ze duurzamere oplossingen.

Scheepvaartbedrijven investeren in schonere brandstoffen – LNG en biobrandstoffen – en experimenteren met windondersteuning op vrachtschepen. Binnen Europa zetten autofabrikanten steeds vaker in op spoorvervoer, dat lokaal aanzienlijk minder CO₂ uitstoot dan vrachtwagens. Ook elektrificatie van het interne transport in fabrieken draagt bij aan verduurzaming.

Energieverbruik en productie-efficiëntie

Autoproductie vergt heel veel energie – voor onder meer persen, lassen, spuiten, verlichting en assemblage. Veel autofabrieken stappen daarom over op groene stroom en wekken zelf energie op met zonnepanelen of windmolens op het fabrieksterrein.

Tesla, Volkswagen en andere merken hebben complete productiefaciliteiten die grotendeels draaien op duurzame energie. Daarbij maken ze steeds meer gebruik van geavanceerde robots en AI-systemen die productieprocessen optimaliseren. Dat zorgt niet alleen voor minder energieverbruik, maar ook voor minder verspilling van materialen.

Ook de hoeveelheid afvalstoffen daalt. Lakprocessen zijn schoner met watergedragen verf en filters die schadelijke stoffen opvangen. Afval wordt binnen fabrieken gescheiden en waar mogelijk hergebruikt. Het streven is om fabrieken volledig circulair te maken, zodat vrijwel geen restafval meer overblijft.

Auto’s leven langer en zijn efficiënter

Een andere belangrijke factor voor duurzaamheid is de levensduur van auto’s. Auto’s in de jaren ’70 en ’80 waren vaak na tien jaar al óp. Inmiddels gaan moderne auto’s veel langer mee. Betere roestpreventie, slijtvaste materialen en betrouwbaardere motoren zorgen dat auto’s met goed onderhoud makkelijk twintig jaar mee gaan.

Elektrische auto’s voegen daar een interessante dimensie aan toe. Hoewel batterijen slijten, wordt ook daarvan de levensduur steeds langer. Fabrikanten geven tegenwoordig garanties van zeven tot tien jaar en er komen oplossingen om batterijen een tweede leven te geven, bijvoorbeeld in energie-opslag.

Een langere levensduur van auto’s betekent dat minder nieuwe auto’s geproduceerd hoeven worden en dat dus de druk op grondstoffen en energie minder wordt. Tegelijkertijd zetten fabrikanten in op modulaire ontwerpen, waardoor componenten makkelijker zijn te vervangen of te updaten. Dit maakt auto’s toekomstbestendiger en voorkomt dat ze vroegtijdig op de schroothoop belanden.

Einde levenscyclus: slopen en recyclen

Aan het einde van hun levensduur komen auto’s terecht bij demontagebedrijven – steeds vaker van het automerk zelf. Veel afval belandde vroeger op de stort, maar recycling is inmiddels sterk verbeterd. In Nederland en andere Europese landen geldt een verplicht recyclingpercentage van 95 procent van het gewicht van een auto.

Dat betekent dat vrijwel alle metalen, kunststoffen en glas opnieuw worden gebruikt. Vloeistoffen zoals olie en koelvloeistof worden verantwoord afgevoerd en verwerkt. Voor batterijen van elektrische auto’s worden speciale recyclingfabrieken gebouwd, waar waardevolle metalen teruggewonnen kunnen worden.

De verwachting is dat dit proces in de toekomst nog efficiënter wordt. Nieuwe methodes als hydrometallurgie maken het mogelijk om batterijen vrijwel volledig te recyclen. Zo ontstaat een circulaire keten waarin oude auto’s dienen als grondstof voor nieuwe.

Toekomst van duurzame autoproductie

De komende decennia wordt duurzaamheid in de autoproductie alleen maar belangrijker. Niet alleen vanwege wetgeving, maar ook omdat consumenten en investeerders meer waarde hechten aan milieuvriendelijke processen. We onderscheiden een aantal trends:

• circulariteit: auto’s worden ontworpen met het oog op hergebruik van vrijwel alle onderdelen;
• groene fabrieken: productiehallen draaien steeds meer op hernieuwbare energie en produceren steeds minder afval;
• lokale productie: minder transport door fabrieken dichter bij de afzetmarkten te plaatsen;
• innovatieve materialen: bioplastics, lichtere metalen en nieuwe composieten die minder belastend zijn voor het milieu;
• slimme levenscyclus: auto’s blijven met software-updates en modulaire bouw langer actueel.

In transitie naar duurzame toekomst

De autoproductie is volop in transitie naar een duurzamere toekomst. Van de winning van grondstoffen tot het recyclen van afgedankte voertuigen, overal worden stappen gezet om de impact op het milieu te verkleinen. Recycling en hergebruik nemen toe, het energieverbruik van fabrieken daalt en ook het transport van auto’s wordt steeds groener. Tegelijk neemt de levensduur van auto’s toe en is ook het einde van de levenscyclus steeds beter geregeld met efficiëntere recyclingmethodes.

Duurzaamheid in de auto-industrie is een blijvende ontwikkeling. De auto van de toekomst rijdt niet alleen stiller en schoner, hij is ontworpen voor een lange levensduur, gemaakt van gerecyclede materialen en komt uit een schone fabriek die draait op groene energie. Dat leidt naar een circulaire en klimaatvriendelijke auto-industrie.