Wat doet het batterijmanagementsysteem (BMS) van een elektrische auto?

Elke elektrische auto heeft een batterijpakket dat uit meerdere cellen bestaat. Dat pakket levert de stroom waarmee de elektromotor wordt aangedreven. Maar die stroomvoorziening moet veilig, efficiënt en stabiel verlopen. Daar komt het batterijmanagementsysteem om de hoek kijken.

Wat is het batterijmanagementsysteem?

Het batterijmanagementsysteem vormt in feite de hersenen achter het batterijpakket. Het meet, regelt, beschermt en optimaliseert de batterij van je elektrische auto. Zonder dit systeem zou een batterijpakket veel sneller slijten en minder efficiënt laden. Het BMS zorgt dat alle processen rond de batterij vlekkeloos verlopen. Denk aan temperatuurbeheer, laadsnelheid, energiestromen en het monitoren van de batterijgezondheid. Het werkt continu op de achtergrond tijdens het rijden.

De kerntaken van het batterijmanagementsysteem

Een van de belangrijkste taken van het BMS is het bewaken van de gezondheid van de batterij. Het systeem controleert voortdurend hoe vol de batterij is, hoe warm of koud deze is, en hoeveel stroom erin en eruit stroomt. Wordt het accupakket te heet of juist te koud, dan grijpt het systeem automatisch in. Dat is essentieel, want extreme temperaturen kunnen leiden tot schade aan het batterijpakket. Dankzij het batterijmanagementsysteem blijft de batterij op een veilige bedrijfstemperatuur en kun je als bestuurder vertrouwen op een stabiele werking, zelfs onder extreme omstandigheden.

Minstens zo belangrijk is de manier waarop het batterijmanagementsysteem veiligheid garandeert. Het systeem bewaakt niet alleen de temperatuur, maar ook parameters als spanning en stroomsterkte. Als er iets uit balans raakt, bijvoorbeeld als een laadproces te snel gaat of de batterij te diep ontladen dreigt te worden, grijpt het systeem in. Het kan bepaalde cellen uitschakelen, de laadsnelheid verlagen of het laden tijdelijk helemaal stopzetten. Op die manier voorkomt het systeem overbelasting of thermische incidenten.

Balanceren van batterijcellen

Het batterijpakket bestaat niet uit één onderdeel, maar bestaat uit honderden of zelfs duizenden individuele cellen die samen een pakket vormen. Die cellen moeten allemaal ongeveer evenveel lading bevatten om als één geheel goed te functioneren. Als één cel achterblijft of juist te veel energie vasthoudt, kan dat de werking van de hele batterij beïnvloeden. Daarom zorgt het batterijmanagementsysteem voor wat ‘balanceren’ wordt genoemd: het gelijkmatig verdelen van de energie over alle cellen.

Dit proces vindt automatisch plaats tijdens het laden, maar ook tijdens het rijden. Zo wordt voorkomen dat zwakkere cellen de prestaties beperken of dat er spanningsverschillen ontstaan die de levensduur van het batterijpakket verkorten. Balanceren is een subtiel, maar uiterst belangrijk onderdeel van batterijbeheer.

Slim laden en efficiënt rijden

Een ander cruciaal onderdeel van het batterijmanagementsysteem is het bepalen van laadsnelheid en rijprestaties. Het systeem weet precies hoeveel stroom er naar de elektromotor mag, afhankelijk van de toestand van de batterij. Als je batterij nog koud is, bijvoorbeeld na een koude winternacht, zal het BMS eerst zorgen dat deze op temperatuur komt, voordat het volledige laadvermogen wordt toegelaten. Batterijen functioneren het best bij temperaturen tussen de 15 en 25 graden Celsius. Buiten dat bereik werken de chemische processen in de batterij minder efficiënt, wat kan leiden tot langere laadtijden of verminderde prestaties.

Ook tijdens het rijden speelt het systeem een grote rol. Als jij plots stevig accelereert, controleert het BMS of de batterij dat aankan. Het bepaalt hoeveel stroom er wordt vrijgegeven aan de elektromotor, afhankelijk van de temperatuur, laadtoestand en andere parameters. Zo houdt het systeem altijd de balans tussen prestaties, efficiëntie en veiligheid.

Het batterijmanagementsysteem blijft zichzelf verbeteren

Moderne batterijmanagementsystemen zijn meer dan alleen hardware. Ze bestaan uit geavanceerde software die regelmatig geüpdatet kan worden. Automerken brengen via over-the-air updates verbeteringen aan in de werking van het BMS, net zoals bij je smartphone. Zo wordt je elektrische auto met de tijd slimmer. Die updates zorgen voor nauwkeurigere schattingen van je actieradius, betere laadefficiëntie, slimmere energiesturing en dus meer rijcomfort voor jou.

Wat kun jij als bestuurder instellen?

Hoewel het batterijmanagementsysteem grotendeels automatisch werkt, heb je als bestuurder wel degelijk invloed op bepaalde onderdelen. Zo kun je bij veel elektrische auto’s een laadlimiet instellen. Wil je bijvoorbeeld de batterij sparen bij dagelijks gebruik? Dan kies je ervoor om slechts tot 80% op te laden in plaats van tot 100%, wat zeker verstandig is om in te stellen bij snelladen. Een simpele aanpassing die het batterijmanagementsysteem helpt om de batterij gezond te houden.

Ook kun je bij sommige modellen batterijconditionering inschakelen voorafgaand aan een laadsessie. Dit is met name handig bij snelladen. Door de batterij vóór het laden alvast op temperatuur te brengen, verloopt het snelladen veel efficiënter. Hierdoor ben jij uiteindelijk weer sneller op weg. Daarnaast is er het regeneratief remmen, waarbij energie teruggewonnen wordt tijdens het afremmen. Dat proces wordt eveneens aangestuurd door het BMS en kun je instellen op verschillende niveaus. Hoe vaker je regeneratief remt, hoe efficiënter je met je energie omgaat en hoe groter je effectieve actieradius.

Tot slot kun je het laden bij veel auto’s via een app op afstand aansturen. Handig als je wilt laden tijdens daluren of op momenten dat de stroom het duurzaamst is, bijvoorbeeld in de nacht of overdag als je zonnepanelen hebt. Je stelt via de app eenvoudig in wanneer het laden moet starten, en het BMS doet de rest.

Wat kun je niet zelf regelen?

Belangrijk om te weten is dat je als bestuurder géén toegang hebt tot de diepere lagen van het systeem. Het balanceren van de cellen, het bepalen van de veiligheidslimieten en het ingrijpen bij fouten gebeurt volledig automatisch. Dat is ook maar goed ook: deze processen zijn te complex en te belangrijk om aan gebruikers over te laten. Het BMS houdt echter wel voortdurend rekening met jouw rijgedrag en de instellingen die jij wél kunt aanpassen. Zo ontstaat er een slimme wisselwerking tussen mens en machine, waarbij het systeem continu optimaliseert.

Tips voor optimaal gebruik

Wil je het meeste uit de batterij van je elektrische auto halen? Dan zijn er een paar dingen om rekening mee te houden. Laad niet standaard tot 100%, zeker niet bij snelladen of als daarna je elektrische auto lang stil komt te staan. Ook is het raadzaam om de batterij niet helemaal leeg te rijden. Probeer de lading tussen de 20 en 80% te houden bij dagelijks gebruik. Gebruik waar mogelijk preconditionering bij koud weer voordat je gaat laden. En plan je laadsessies slim, bijvoorbeeld met behulp van zonne-energie of tijdens goedkope stroomtarieven. Zo ondersteun je het BMS in zijn werk – en verleng je de levensduur van je batterij aanzienlijk.

Batterijmanagementsysteem blijkt onmisbare helper

Je hebt het misschien nooit zo bewust ervaren, maar het batterijmanagementsysteem is een van de meest essentiële onderdelen van je elektrische auto. Het zorgt voor veiligheid, optimaliseert prestaties, verlengt de levensduur van je batterij en maakt jouw rijervaring comfortabeler. Zonder dit systeem zou elektrisch rijden lang niet zo betrouwbaar, efficiënt en zorgeloos zijn. Dus de volgende keer dat je stilletjes wegrijdt in je EV, weet dan dat achter de schermen een slimme onzichtbare assistent continu aan het werk is.