Illustratie van het Midden-Oosten met olieboorplatforms en olievaten verspreid over de regio, met de benzinevoorraden gemarkeerd en de kromming van de aarde op de achtergrond.

Benzineprijs rijst de pan uit – Hoe is de benzineprijs opgebouwd?

Waarom is benzine zo duur in Nederland?

2 feb 2022, 17:05 • Achtergrond, Autonieuws • Door Ruben Jason Penders

Er lijkt geen einde aan te komen: de prijzen aan de pomp worden alsmaar hoger en hoger. Op 1 oktober 2021 steeg de adviesprijs voor benzine voor het eerst boven de twee euro per liter en sindsdien is de prijs alleen nog maar opgelopen. Maar waar bestaat die prijs eigenlijk uit?

Recordhoogte benzineprijs

Volgens UnitedConsumers – een platform dat onder andere brandstofprijzen bijhoudt – bereikte de adviesprijs voor een liter benzine op 1 februari 2022 weer een recordhoogte: 2,151 euro. Er zijn meerdere redenen waarom benzine momenteel zo duur is. Denk aan de coronacrisis, een handelsoorlog tussen olieproducenten en het voortdurende conflict tussen Oekraïne, Rusland en het Westen.

Benzine buitenland goedkoop

Uiteraard hebben alle landen in de wereld last van deze zaken. Ook in landen als Duitsland en België zijn de benzineprijzen daarom de afgelopen tijd flink gestegen. Maar waarom is benzine daar nog steeds zoveel goedkoper?

Tankstation

Accijns

Dat heeft natuurlijk alles te maken met de belasting die onze overheid heft op brandstoffen: accijns en btw. De accijns op brandstoffen is een gigantische bron van inkomsten voor de Nederlandse Staat. Ons land telt 8 miljoen automobilisten, die zo’n 4,5 miljard euro aan brandstofaccijns en btw betalen.

Brandstofprijs

De brandstofprijs in Nederland bestaat voor meer dan 60% uit accijns en btw. In 2022 wordt in Nederland op een liter benzine liefst 83,2 cent geheven. Over de hele brandstofprijs, inclusief accijns, gaat nog eens 21 procent btw heen. Het btw-bedrag stijgt dus als de brandstofprijzen omhoog gaan.

Accijns blijft stijgen

De accijns op brandstof stijgt al jaren. Op 1 januari 1970 bedroeg de accijns op benzine omgerekend 16,8 eurocent. Tien jaar later, op 1 januari 1980, bracht de overheid al 23,8 eurocent in rekening. Anno 2022 betalen we 83,2 eurocent accijns op een liter benzine.

Jaar	Accijns op benzine
1970	16,8 eurocent
1980	23,8 eurocent
1990	36,3 eurocent
2000	59,7 eurocent
2010	72,0 eurocent
2020	80,2 eurocent
2022	83,2 eurocent

Opbouw brandstofprijzen

Zo’n 40% van de brandstofprijs bestaat dus uit andere zaken, zoals de olieprijs en de winst voor de oliemaatschappij en pomphouder:

23%: Olieprijs en raffingekosten
11%: Exploitatiekosten
3%: Opslag- en transportkosten
46%: Accijnzen
17%: BTW

Olieprijs

Naast de accijns en btw, wordt de pompprijs dus bepaald door de olieprijs en die wil nog wel eens schommelen. Zo daalde in 2020 de prijs voor een vat olie flink. De aanleiding was de mislukte onderhandelingen van oliekartel OPEC met Rusland. OPEC is een samenwerkingsverband van veertien olie-exporterende landen. De OPEC-landen overstroomden in het voorjaar van 2020 de markt met olie, om de Russen te stangen. Het resultaat? Op veel plekken in Nederland kon je voor minder dan 1,40 euro per liter benzine je tank volgooien.

Consumenten konden maar kort genieten van de lage brandstofprijzen. In 2021 steeg de olieprijs enorm, dankzij de grote vraag die werd veroorzaakt door het herstel van de coronacrisis. In 2022 zorgen de Russen wederom voor hevige schommelingen op de oliemarkt. Door spanningen aan de grens tussen Rusland en Oekraïne is de olieprijs in 2022 verder opgelopen. In februari bereikte de olieprijzen zelfs het hoogste punt sinds 2014 en dat merk je aan de pomp. Wil je toch zo goedkoop mogelijk tanken in Nederland? Lees dan het artikel hieronder:

Lees ook: De 10 goedkoopste tankstation per provincie

De 10 goedkoopste tankstations per provincie (en van heel Nederland)