Auto’s van Toen: Mercedes-Benz A-Klasse (W168)
Al in de jaren tachtig werkte Mercedes-Benz aan een compact model, dat in 1997 verscheen als de eerste generatie van de A-Klasse.
 |
Door Paul Spek. Als (model)autoliefhebber schrijft hij wekelijks de rubrieken AutoRAI in Miniatuur en Auto’s van Toen. Rijdt een smart citycoupé en een Ford Streetka. |
De Mercedes-Benz A-Klasse werd vooral bekend om het feit dat hij was omgevallen in de zogenoemde Elandproef. Maar het was met zijn dubbele bodem best een bijzonder autootje.
Studie en visie
Eind 1993 presenteerde Mercedes een elektrisch studiemodel, de Studie A, die kort daarop weer te zien was als Vision A 93. Opnieuw met elektromotor, maar er was nu ook een exemplaar met verbrandingsmotor, voorwielaandrijving én continu variabele transmissie (de Nederlandse CVT).
Sandwich-bodem
Bijzonder aan deze conceptauto’s was vooral de zogenoemde sandwich-bodem. Het idee was dat in de dubbele bodem de aandrijvingscomponenten – denk vooral aan het accupakket voor de elektrische aandrijving – werden ondergebracht. Door het concept van de dubbele bodem hadden de inzittenden een hogere zitpositie, wat behalve een gemakkelijke instap en een beter uitzicht ook meer bescherming zou bieden bij een zijdelingse aanrijding.
“In de sandwich-bodem zouden de aandrijvingscomponenten – denk vooral aan het accupakket voor de elektrische aandrijving – worden ondergebracht. Maar de A-Klasse verscheen nooit met elektrische aandrijving”
Korte neus
Mercedes wilde zijn compacte model – de toekomstige A-Klasse dus – een zo kort mogelijke neus geven om optimale interieurruimte te bieden. Zo’n korte neus biedt echter weinig ruimte voor kreukelzones die bescherming bieden bij een aanrijding. Daarom ontwikkelde het een constructie waarin de motor – mede doordat die schuin voorover was gemonteerd – bij een frontale aanrijding ónder de dubbele bodem zou wegschuiven om de botsenergie te absorberen.
Geen elektrische versie
In oktober 1997 lanceerde Mercedes uiteindelijk de compacte, want slechts 3,58 m lange A-Klasse met dubbele bodem. Hij was uitsluitend met viercilinder verbrandingsmotoren leverbaar, want de elektrische versie was op basis van economische overwegingen gesneuveld in de ontwikkelingsfase.
Elandproef
Al in dezelfde maand ontstak een storm van kritiek op de auto en op Mercedes omdat de nieuwe A-Klasse was omgeslagen tijdens een test door een Zweeds automagazine. De redacteuren hadden de zogenoemde Elandproef bedacht – typisch Zweeds – waarin de auto een denkbeeldig obstakel moest ontwijken door op een snelheid van 65 km/uur scherp links en meteen scherp rechts te sturen en vervolgens de oorspronkelijke rijrichting weer te vervolgen.
“Niemand buiten Zweden had tot dan toe van die uitwijktest gehoord, maar voortaan associeerde iedereen de nieuwe kleine Mercedes met de Elandproef…”
Spectaculaire beelden
Er verschenen spectaculaire beelden in de media van de compacte Mercedes in de Elandproef. Niemand buiten Zweden had tot dan toe van die uitwijktest gehoord, maar voortaan associeerde iedereen de nieuwe kleine Mercedes met de Elandproef…
Drie weken…
Mercedes probeerde eerst de ernst van het probleem te verdoezelen, maar nam na drie weken de A-Klasse toch uit productie. De fabrikant bracht verbeteringen aan het onderstel aan en voorzag de auto van stijvere stabilisatoren en het elektronisch stabilisatieprogramma ESP – een voorziening die tot dan alleen in de Mercedes-Benz S-Klasse leverbaar was. Probleem opgelost en na een paar maanden ging de aangepaste A-Klasse weer in productie.
Zwaartepunt omhoog
De A-Klasse was natuurlijk hoger dan een reguliere auto en hij was ontwikkeld met het idee dat hij elektrische aandrijving zou krijgen. Met een zwaar accupakket in de wagenbodem zou de stabiliteit natuurlijk in orde zijn. Maar in de A-Klasse zoals die in productie ging, met verbrandingsmotoren dus, was in de dubbele bodem slechts de reguliere accu, de uitlaat en de brandstoftank ondergebracht. Daardoor was het zwaartepunt van de A-Klasse hoger komen te liggen. In de zeer extreme Elandproef kwam dat pijnlijk aan het licht…
“Mercedes bracht ook een 170 mm langere versie van de A-Klasse uit – met een langer interieur dan de S-Klasse”
Verlengde versie
In 2001 bracht Mercedes een verlengde versie van de A-Klasse op de markt. De auto was 170 mm langer dan de oorspronkelijke versie en die ruimte kwam volledig ten goede aan de achterpassagiers. Met de achterbank volledig naar achter geschoven, had de langere A-Klasse zelfs een 27 mm langer interieur dan de S-Klasse. Als je goed kijkt, kun je hem herkennen aan de langere achterportieren.
Lamellendak
De A-Klasse was ook leverbaar met een bijzonder zonnedak. Het was geen glazen dakraampje dat je kon openklappen, het was ook geen schuifdak, maar een constructie van lamellen die je kon opendraaien tot een bijna verticale stand en ook naar achter kon schuiven. Mooie vinding…
Verkeerde doelgroep?
Grappig: de A-Klasse werd gelanceerd als auto voor een jongere doelgroep. Daarom was hij leverbaar in felle, jeugdige kleuren. Maar de auto viel vooral in de smaak bij de oudere automobilisten, die vooral de hoge instap en zitpositie waardeerden. En handig: Mercedes voorzag de A-Klasse van plastic voorspatborden. Die herstelden zichzelf in het geval van kleine (parkeer)aanrijdingen.
“Mercedes introduceerde de A-Klasse vooral als auto voor een jongere doelgroep. Maar hij viel vooral in de smaak bij oudere automobilisten”
