Auto’s van Toen: Jeep Wagoneer en Cherokee (SJ)
De oer-SUV
 |
Door Paul Spek . Als (model)autoliefhebber schrijft hij wekelijks de rubrieken AutoRAI in Miniatuur en Auto’s van Toen. Rijdt een smart citycoupé en een Ford Streetka. |
Iedereen kent de naam Jeep. Vooral van de terreinauto’s van het Amerikaanse leger en de CJ-modellen die daaruit voortkwamen. Maar de ‘civiele’ Jeep, de fullsize Wagoneer en Cherokee, is de pionier van het SUV-segment. Jeep was de eerste die de term Sport Utility Vehicle gebruikte.
Stationwagon-SUV
De Jeep Wagoneer verscheen in 1962 en Jeep presenteerde hem oorspronkelijk als stationwagon. Hij was er met achter- en inschakelbare vierwielaandrijving – zonder middendifferentieel maar met een naaf in de voorwielen die handmatig bij stilstand was te blokkeren – en hij volgde de op de oorspronkelijke leger-Jeep gebaseerde Station Wagon op. Je kunt stellen dat de Wagoneer de eerste SUV was. Pas zeven jaar nadat die was verschenen, bracht Land Rover een soortgelijke terreinauto op de markt: de Range Rover.
“Je kunt stellen dat de Wagoneer de eerste SUV was, zeven jaar voordat Land Rover de Range Rover lanceerde”
Meer luxe en comfort
De Wagoneer reed volgens Jeep als een personenauto en bood meer comfort en luxe dan andere terreinauto’s van destijds. Jeep voorzag de Wagoneer van stuurbekrachtiging, automatische transmissie en een radio en onafhankelijke voorwielophanging was een optie.
Zescilinder en V8
De grote Jeep was er met twee en vier deuren en werd aangedreven door een zescilinder lijnmotor met bovenliggende nokkenas. Met vierwielaandrijving had hij natuurlijk de terreincapaciteiten die men van Jeep verwachtte. Vanaf 1965 was een V8-motor een populaire optie.
Starre assen en bladveren
Hoewel de pers enthousiast was over de onafhankelijke voorwielophanging, werd die optie niet vaak aangekruist en Jeep voerde de optie eind 1965 alweer af voor de 4×4-versies. De karakteristieke verticale grille verdween al in 1966, maar de verhoging in de motorkap bleef intact tot het einde van de productie in 1991. Van tijd tot tijd wijzigde Jeep de grille en de bumpers. Jeep stopte de productie van de achterwielaangedreven versies geleidelijk tussen 1967 en 1969 en voorzag voortaan alle uitvoeringen van starre assen en bladveren.
“De optionele onafhankelijke voorwielophanging werd niet vaak aangekruist en Jeep voerde die optie eind 1965 alweer af voor de 4×4-versies”
Tweedeursversie
In 1968 stopte Jeep ook met de productie van de niet zo best verkopende tweedeursversie van de Wagoneer. In 1974 presenteerde AMC – inmiddels eigenaar van Jeep – echter weer een nieuwe tweedeursversie, met bredere D-stijlen en lange zijruiten. Dit model verscheen als Cherokee op de mark ten was op een jongere doelgroep gericht dan de Wagoneer, die meer een gezins-SUV was. De nu populaire term Sport Utility Vehicle verscheen in 1974 in de folder van de Cherokee. Vanaf 1977 leverde Jeep de Cherokee ook als vierdeursuitvoering.
Hoger in de markt
Vanaf de introductie van de Cherokee positioneerde Jeep de Wagoneer hoger in de markt en voorzag hem van allerlei luxueuze en technische snufjes, zoals de innovatieve permanente Quadra-Trac-vierwielaandrijving, bekrachtigde schijfremmen, airco, elektrische bediening voor stoelen, ruiten en deurvergrendeling, cruisecontrol, lederen stuur- en interieurbekleding, dakrails, lichtmetalen wielen en kunsthout op de flanken. Een 5,9-liter V8 was standaard, een optie was een 6,6-literexemplaar.
“Zowel de tweedeursversie als de zescilindermotor maakte na enkele jaren afwezigheid een comeback”
Ook zescilinder maakt comeback
De zescilindermotor was aan het begin van de jaren zeventig uit het gamma geschrapt. Maar ook die maakte een comeback toen de verkopen van Jeep eind jaren zeventig inzakten vanwege de oliecrisis als gevolg van de revolutie in Iran.
Nieuwe generatie
In 1984 verscheen de nieuwe, compactere Wagoneer (XJ) met zelfdragende carrosserie. De productie van de oude (SJ) ging nog een aantal jaar door. Het model was nu Grand Wagoneer genoemd en bleef tot in 1991 in productie – toen de vraag door de opgelopen brandstofprijzen als gevolg van de Golf-oorlog danig was teruggelopen.