Waarom strooien we zout op de wegen in de winter?
Hoe werkt strooizout eigenlijk?
Rijkswaterstaat heeft gemiddeld zo’n 200 miljoen kilo strooizout klaarliggen om in de winter de wegen sneeuwvrij te houden. Maar sneeuw en ijs smelten helemaal niet door een beetje zout. Welk nut heeft al dat strooien dan wel?
546 strooiwagens
De winters in ons land lijken steeds warmer te worden, toch is er meestal wel één week waarin er een goed pak sneeuw valt en de wegen flink glad zijn. Voor deze momenten heeft Rijkswaterstaat 546 strooiwagens klaar staan, die eventueel uitgerust kunnen worden met een sneeuwschuiver. Binnen twee uur kunnen de wagens alle snelwegen in Nederland afrijden. In totaal leggen ze dan een afstand van 10.000 kilometer af, inclusief alle parkeerplaatsen langs de snelweg en de op- en afritten. De strooiwagens staan van 1 oktober tot 1 mei paraat.
Strooizout
Het strooizout dat ze gebruiken lijkt erg op het zout dat je op je eettafel hebt: natriumchloride (NaCl). Je kunt het alleen beter niet over je avondeten gooien, het is namelijk zeer grof en onzuiver. Er zitten allerlei metalen in, die je niet in je lichaam wilt hebben. Het ziet er dankzij de bruingrijze kleur ook niet erg smakelijk uit.
Het is ook niet goed voor de natuur, waardoor er alleen gestrooid wordt als de weersverwachtingen echt slecht zijn. Uiteraard is al dat zout ook enorm slecht voor je auto. Zout reageert sterk met metalen, waardoor snel roest kan ontstaan. Heb je een mooie klassieker? Dan laat je hem in de winter lekker in de garage staan.
Tekst gaat door onder de foto
Vriespunt
Maar hoe zorgt strooizout er precies voor dat er minder gladheid ontstaat? Zodra het zout op de weg komt zorgt het er niet direct voor dat sneeuw en ijs smelten, maar het verlaagt wel het vriespunt van water. Zo krijgen sneeuw en ijzel minder kans om te bevriezen én zich te hechten aan de ondergrond.
Simpel gezegd: water waar zout aan toegevoegd is, bevriest pas als het heel koud is. Een mengsel van water en zout noem je pekel. Het vriespunt van pekel ligt zo’n 10 graden lager dan van gewoon water.
Eerder strooien
Als er al sneeuw en ijs op de weg ligt, is het dus eigenlijk al te laat om te strooien. Het strooizout werkt dan alleen goed als de zon het ijs smelt of als er veel verkeer is, dat het zout goed in het ijs rijdt. Pas hierdoor kan het zout zich goed mengen met sneeuw en ijs, waardoor er pekel ontstaat.
In steeds meer landen wordt er daarom preventief gestrooid. Door preventief te strooien ontstaat er zodra het gaat sneeuwen vrijwel direct pekel. Regen en sneeuw krijgen zo minder kans om ijs en gladheid te veroorzaken, want het bevriest bij een veel lagere temperatuur. Bij preventief strooien is ook veel minder zout nodig om de wegen sneeuw- en ijsvrij te houden. Strooiwagens gebruiken daar geen strooizout voor – beter bekend als wegenzout – maar natzout, een vorm van pekel.
